-
1 co
Ⅰ pron. 1. (w pytaniach) what- co to (jest)? what’s this/that?- co jest na górze? what’s upstairs?- co robisz? what are you doing?- co mi kupiłaś? what did you buy for me?- co się dzieje? what’s going on a. happening?- co ci po tym? what do you need it for?- o co chodzi? what’s the problem a. matter?, what’s going on?- w co się ubierzesz? what are you going to wear?- czego szukasz? what are you looking for?- czego on chciał? what did he want?- czego a. copot. chcesz w zamian? what do you want in exchange?- do czego służy ten guzik? what is this button for?- z czego jest ta koszula? what is this shirt made of?- czemu się tak przyglądasz? what are you looking at?- czym mam otworzyć tę puszkę? what shall I open this tin with?- czym żywią się wieloryby? what do whales feed on?- czym to się skończy? how will it (all) end?- o czym oni mówią? what are they talking about?- co to za maszyna? what’s this/that machine?- co to za kamień? what kind of stone is this?- co ty na to? what do you say a. think?- co u ciebie? how are you?, what’s new?, how’s life (treating you)?- co z tobą? źle się czujesz? what’s wrong (with you)?, don’t you feel well?- psa zabierzemy ze sobą, ale co z kotem? we can take the dog with us, but what about the cat?- co z tego? a. no to co? what of a. about it? pot.- co z tego, że kocha? so he’s in love, so what? pot.- co on, oszalał, żeby tyle forsy przepuścić! pot. he must be mad blowing all that money pot.- czego tam nie ma na strychu! there are all sorts of things in the attic- czym to on w życiu nie był! he’s done all sorts of things in life- co ty mi tu przyniosłeś? what on earth have you brought me?- po co a. na co? what for?- po co jedziesz do Krakowa? what are you going to Cracow for?- na co ci ten scyzoryk? what do you need this penknife for?- i na co wam to było? what did you have to (go and) do that for?- czego tam poszłaś? pot. what did you go there for?- czemu płaczesz? what are you crying for?- czemu nie? why not?- „idziesz z nami?” – „czemu nie” ‘are you coming with us?’ – ‘why not?’2. (w mowie zależnej) what- powiedz, co chcesz na śniadanie tell me what you want for breakfast- zapytaj go, co zrobił z nożyczkami ask him what he’s done with the scissors- dobrze byłoby wiedzieć, o co właściwie mu chodzi it would be good to know what he really wants- przysłuchiwał się, o czym rozmawiają he was listening in on their conversation- nie wiem, co to była za ryba I don’t know what kind of fish it was- nie rozumiem, po co tu przyszedł I don’t understand why he came here a. what he came here for- powiem mu jutro, co i jak I’ll tell him tomorrow what’s what- wiesz co?… (do) you know what?… pot., (I’ll) tell you what… pot.3. (w zdaniu podrzędnym zawężającym) that- wszystko to, co chciał zrobić everything (that) he wanted to do- mam coś, co cię zainteresuje I’ve got something that’ll interest you- nie zrobiłam nic, czego musiałabym się wstydzić I did nothing (that) I ought to be ashamed of- rób, co chcesz do what you want- czym była kiedyś łacina, tym stał się dziś język angielski what Latin was once, English is today- co jest naprawdę nieznośne, to myśl, że… what is really maddening is the thought that…- z czego będziemy żyć, to mój kłopot what we’re going to live on is my problem- co się stało, to się nie odstanie what’s done is done4. (w zdaniu podrzędnym rozwijającym) which- powiedział, że pożyczył mi pieniądze, co nie było prawdą he said he had lent me some money, which wasn’t true- zdał ostatni egzamin, czym bardzo ucieszył rodziców he passed the last exam, which made his parents very happy5. (ile, jak, jaki) as- on ma tyle samo wrogów, co przyjaciół he has as many enemies as he has friends- zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu we employ as many people as we did a year ago- mam dwa razy tyle pracy, co ty I have twice as much work as you (have)- kapelusz tego samego koloru, co płaszcz a hat the same colour as the coat- mieszkam w tym samym domu, co on I live in the same building as he does- rodzice tyle go widywali, co na obiedzie his parents only saw him at dinner time6. pot. (kto, który) who- ktoś, co nigdy nie był w wojsku someone who has never been in the army- znam kogoś, co to chętnie zrobi I know someone who’ll be glad to do it- gdzie się podział ten chłopak, co u was mieszkał? what happened to the boy who used to live with you?- wiesz, co ty dla niego jesteś? do you know what you are to him?- ten młyn, co to w nim teraz jest hotel that mill that’s a hotel now7. pot. (dlaczego, w jakim celu) why- co się tak kręcisz? why can’t you sit still?- co tak wcześnie wstałaś? why did you get up so early?- coś taki wesoły? why are you so cheerful?, what are you so cheerful about?8. (w wyrażeniach emfatycznych) what (a)- co to za dureń z niego! what a clown he is! pejor.- co za niespodzianka! what a surprise!- nie masz pojęcia, co to za rozkosz! you’ve no idea what a delight it isⅡ praep. every- co dzień/sobota every day/Saturday- co dziesięć minut/dwa tygodnie every ten minutes/two weeks- przystawał co krok he stopped with each a. every step- co jakiś czas tu zagląda, żeby sprawdzić, co robimy he looks in every now and then to check on us- opuszczał co drugą stronę he was skipping every other pageⅢ adv. (bardziej) co ciekawsze fragmenty/książki some of the more interesting sections/books- co wytrwalsi zostali do końca sztuki only the most persevering stayed till the end of the playⅣ conj. (jak) as- (ona) pracuje w tej samej firmie co ja she works for the same company as me- ten sam/to samo co zawsze the same as always- taki sam jadłospis co przed tygodniem the same menu as a week ago- to już nie ten człowiek, co dawniej he’s not the man he used to be- jest równie inteligentny, co przebiegły he’s as intelligent as he is crafty- mogła mieć równie dobrze trzydzieści co czterdzieści lat she could just as well have been thirty as forty- co ciekawe/dziwne… what’s interesting/strange…- co gorsza… what’s worse…- co więcej… what’s more…Ⅴ part. pot. (jako równoważnik zdania) boisz się, co? you’re afraid, eh? pot.- ale ona urosła, co? she’s really grown, hasn’t she?- będziemy w kontakcie, co? we’ll be in touch, right? pot.- miłe dzieciaki, co nie? nice kids, eh? pot.- nie poznajesz mnie, co? you don’t recognize me, do you?- wszyscy gdzieś jadą na wykacje, a my co? everyone’s going somewhere on holiday, and what about us?- kto cię tu wpuścił, co? who let you in, eh? pot.- i co, zdałeś egzamin? well, did you pass (the exam)?- co ty, chcesz oberwać od ojca? you don’t want to get it from your father, do you? pot.- a ty co? dzwonka nie słyszałeś? what are you doing? – didn’t you hear the bell?Ⅵ co do praep. 1. (jeśli chodzi o) as for, as far as [sb/sth] is concerned- co do mnie, nigdy w horoskopy nie wierzyłem as for me, I’ve never believed in horoscopes- co do pańskiego artykułu… as for your article…, as far as your article is concerned…2. (w sprawie) regarding, concerning- mamy zastrzeżenia co do ostatniej partii towaru we have some reservations regarding the last consignment- jego uwagi co do nowelizacji ustawy his remarks regarding a. concerning the amendment of the law3. (pod względem) regarding, concerning- ustalenia co do zakresu prac details regarding a. concerning the scope of the work- druga co do wielkości partia polityczna the second largest party- dziesiąte co do wielkości państwo świata the world’s tenth largest state4. (dokładnie) to- co do godziny/dnia to the hour/day- o siódmej co do minuty at seven o’clock sharp- przyszedł punktualnie co do minuty he came a. arrived right on the dot pot.- oddał mi wszystko co do grosza he gave me back every single penny- powtórzyła wszystko co do słowa she repeated everything word for word- zginęli wszyscy co do jednego not one of them survivedⅦ co…, (to) … conj. 1. (ile razy) each time- co wstawał, robiło mu się słabo each time he got up, he felt faint- co otworzył gazetę, wszędzie o Iraku every time he opened a newspaper, there was something about Iraq- co strzelił, to chybił every time he fired, he missed- co wspiął się wyżej, to zsuwał się each time he climbed up, he slipped down again- co premiera, to sukces each new production is/was a success2. (dla podkreślenia) co praca, to praca work is work (after all)- co chłop, to chłop you can’t beat a man (about the place)- co głowa, to głowa you can’t beat good brains- co prawda, to prawda I’ll second that- co dyrektor, to nie zwykły robotnik a director’s not just any workerⅧ czym…, tym… conj. kryt. czym starszy, tym głupszy the older he gets, the more foolish he becomes- czym większy przywódca, tym groźniejszy jego upadek the greater the leader, the further he has to fall■ a co tam what do I care?, what does it matter?- chciała pokazać, co to nie ona she wanted to show what she was made of- co jak co, ale ciasto robisz pyszne say what you like, but you make delicious cake- czego jak czego, ale pieniędzy im nie brakuje whatever they’re short of, it’s not money- co najmniej at least- co najwyżej at most- co to, to nie! pot. that’s out of the question!; no way! pot.- co (proszę)? pot. (w odpowiedzi) what?- „Adam!” – „co?” ‘Adam!’ – ‘what?’- „jesteś tam?” – „a co?” ‘are you there?’ – ‘what do you want?’- co (takiego)? (wyrażające zdziwienie) what?, really?- goście dopiero co wyjechali the guests have not long gone, the guests have only just left* * *1. pron( w pytaniach) whatto drzewo, co rośnie koło domu — the tree that grows by the house
wspominał tych, co odeszli — he remembered those who had left
zdałem egzamin, co wszystkich zaskoczyło — I passed the exam, which surprised everybody
co się stało, to się nie odstanie — what's done cannot be undone ( w równoważnikach zdań)
rób, co chcesz — do what you want
co niemiara — in abundance, (pot: cokolwiek) anything
2. partjeśli co, daj mi znać — get in touch at the slightest thing
co najwyżej — at (the) mostco gorsza — what's worse, worse still
co więcej — what's more, furthermore
co chwila/krok — every lub each minute/step
co drugi/trzeci — every second/third
co do (+gen) — ( odnośnie do) as to, as for
3. conjco do mnie — as far as I am concerned, ( dokładnie) (exact) to
4. advco strzelił, to chybił — every time he shot he missed
(pot: dlaczego) why* * *copron.1. ( zastępuje rzeczowniki) what; rób, co chcesz do what you want; czego (znowu) chcesz? what do you want (now)?; zwł. z irytacją what is it that you want (now)?; co to będzie? (= co chcesz zrobić?) what is it going to be?, what'll it be?; (= co się stanie?) what'll happen?; po co? what for?; byle co anything; Bóg wie co God knows what; diabli wiedzą co only the Devil knows; co to, to nie I won't have that; jeszcze czego! anything else?, what('s) next?; bądź co bądź anyway; w czym rzecz what's the matter; w razie czego (just) in case, if need(s) be; jak przyjdzie co do czego when the chips are down; nie ma co! there is no point; co komu do tego? it is none of anybody's business, why should it be anyone's business?, why should they care?; co mi tam! I don't care, I couldn't care less, who cares?; co będzie, to będzie happen what may; będzie co ma być what is to be, will be; what must be, must be; what will be, will be; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones; co z oczu, to z serca out of sight, out of mind; co się stało, to się nie odstanie what's been done cannot be undone, let bygones be bygones; co za dużo, to niezdrowo too much of a good thing, too much breaks the bag; co się odwlecze, to nie uciecze there is luck in leisure; co ma wisieć, nie utonie he that is born to be hanged shall never be drowned, if you're born to be hanged then you'll never be drowned; co nagle, to po diable haste makes waste; czym chata bogata, tym rada what's mine is yours; co ma piernik do wiatraka what do these two things have in common?, it is quite beside the point.2. (jako zaimek względny, głównie w pytaniach i zdaniach złożonych) co tchu at full l. top speed, in all haste; tyle, co kot napłakał next to nothing; co do grosza not a penny less, not a penny more; tyle pomoże, co umarłemu kadzidło it won't do any good, it won't help at all.conj.( rozpoczyna zdanie podrzędne) which.part.1. ( wyraża powtarzalność) every; co krok every step; co godzina/co chwila/co miesiąc/co roku every hour/every moment/every month/every year; co prawda admittedly; co prawda, to prawda you're right; co rusz every moment, every time; na co dzień every day; co i raz pot. every moment, every time; co kraj, to obyczaj every country has its customs; every land has its own law; so many countries, so many customs.2. ( wzmacnia przysłówki) what, still; co gorsza what's worse, worse still; co więcej what's more; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one.3. (wyraża pytanie o przyczynę, cel) why; co się tak długo zastanawiasz? why have you been dwelling on it so long?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > co
-
2 człowiek
Ⅰ m (V człowieku a. człowiecze) 1. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (istota ludzka) person, human (being)- co z niego za dziwny człowiek what a strange person he is- była dobrym człowiekiem she was a good person- na świecie żyje ponad pięć miliardów ludzi there are over five thousand million people in the world- na plaży leżało dwoje ludzi two people were lying on the beach- łabędzie przyzwyczaiły się do ludzi the swans have grown accustomed to people- Konstytucja gwarantuje przestrzeganie praw człowieka the Constitution guarantees the observance of human rights- owszem, grzeszymy, w końcu jesteśmy tylko ludźmi we sin, it’s true – after all we’re only human- nie jesteś godny miana człowieka you don’t deserve to be called human- człowiek pierwotny/cywilizowany primitive/civilized man- człowiek z ulicy the (ordinary) man in the street- święto ludzi pracy a workers’ holiday2. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (mężczyzna) man- stary/starszy człowiek an old/elderly man- dwóch ludzi wniosło szafę na drugie piętro two men carried the wardrobe up to the second floor- młody człowieku, ustąp miejsca give up your seat, young man, will you?3. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (wartościowa jednostka) man, decent person- być (prawdziwym) człowiekiem to be a (really) decent person- wyrosnąć na człowieka to grow up to be a decent person- okazać się a. pokazać się człowiekiem to prove to be a. show oneself to be a decent person- wyjść na ludzi to do well (for oneself a. in life)- zrobić z kogoś człowieka to make a man (out) of sb- wojsko zrobi z niego człowieka the army will make a man (out) of him- pokierować a. wykierować a. wyprowadzić kogoś na człowieka a. na ludzi to bring sb up to be a decent person- matka wychowała nas na ludzi mother brought us up well- będą z niego/niej ludzie he/she’ll do well in life- wielki człowiek a great man4. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (osoba zaufana) pot. man- znał wielu ludzi prezydenta he knew many of the president’s people a. men a. aides- zostaw ją, to nasz człowiek leave her alone, she’s one of us5. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) pot. (pracownik) man, worker- musieliśmy wziąć paru ludzi, sami nie dawaliśmy rady we had to hire some men: we couldn’t manage on our own- przyjął człowieka do pomocy he hired a worker to help him6. sgt pot. (o sobie) you, one; (do kogoś) man- człowiek cały dzień haruje, i po co? you work like the clappers all day, and what for?- człowiek całe życie się uczy you never stop learning (in this life)- człowieku, zastanów się, co to ma być? come on, man, what are you playing at?- wytrawny rum, człowieku, co za smak dry rum, mate, there’s nothing like itⅡ ludzie plt 1. (opinia publiczna) people- ludzie mówią, że jest bardzo bogaty they a. people say he’s very rich- nie zależało mu, co ludzie powiedzą he didn’t care what people would say- na czułości nie wypada sobie pozwalać przy ludziach you shouldn’t show affection in public- u nas w firmie ludzie nie lubią żadnych zmian the people in our company don’t like change- ludzie nie pójdą na to, będzie strajk the workers/men won’t agree to that – there’ll be a strike- □ biały człowiek Antrop. Caucasian- człowiek jaskiniowy Antrop. caveman- człowiek kopalny Antrop. fossil man- człowiek neandertalski Antrop. Neanderthal (man)- człowiek śniegu (the) yeti, (the) Abominable Snowman■ człowiek czynu a man/woman of action- człowiek gór a highlander- człowiek honoru a man of honour- człowiek interesu a man of business, a business person- człowiek lasu a woodsman- człowiek renesansu a Renaissance man- człowiek z głową a smart one pot.- człowiek z krwi i kości (only) flesh and blood- ogarnij się trochę i umaluj, żebyś była podobna do ludzi tidy yourself up a bit and put some make-up on, so you look halfway human- ksiądz też człowiek, może zgrzeszyć priests are human too, and occasionally they sin- robić coś jak człowiek pot. to do sth properly- nareszcie wyspałam się jak człowiek I’ve finally had a proper night’s sleep- zachowuj się jak człowiek behave yourself (properly); try and act like a human being pot.* * *human being; ( mężczyzna) man ( bezosobowo)człowiek nie wie, co robić — one doesn't lub you don't know what to do
szary człowiek — (przen) man in the street, ordinary man
* * *mp1. antrop. human being ( Homo sapiens); człowiek pierwotny primitive man; człowiek jaskiniowy cave man; człowiek neandertalski Neanderthal man; człowiek epoki bronzu Bronze man; biały człowiek white man.2. (= osoba) person, individual; swój człowiek friend, my/our man; szary człowiek the man in the street; zwykły człowiek everyman; człowiek bez znaczenia nobody, nonentity; człowiek z ludu man of the people; dobry człowiek good person; święty człowiek holy man, man of God; człowiek gruboskórny thick-skinned person; człowiek interesu businessman; człowiek bezwartościowy no-good; człowiek czynu man of action, doer; człowiek sukcesu achiever, hot shot; człowiek śniegu Abominable Snowman, Yeti; człowiek starej daty mossback; człowiek-orkiestra one-man band; człowiek z krwi i kości flesh and blood; błąd człowieka human error; prawa człowieka human rights; upadek człowieka the Fall of Man; ani się człowiek obejrzy before one knows; być człowiekiem be human; jestem człowiekiem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce I am a human l. man and nothing that's human can be l. is alien to me; człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi man proposes, God disposes; człowiek uczy się przez całe życie you never stop learning, live and learn; góra z górą się nie zejdzie, ale człowiek z człowiekiem tak friends may meet but mountains never greet; niewłaściwy człowiek na niewłaściwym miejscu a round peg in a square hole; okazać się człowiekiem prove human; człowieku nie irytuj się don't get irritated; człowiek boże igrzysko man, the plaything of God; nie ma ludzi niezastąpionych nobody is irreplaceable; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; człowiek człowiekowi wilkiem man is a wolf to (his fellow-)man, one man preys on another.3. pot. (= ja, każdy, ktokolwiek) one, you; nie dadzą człowiekowi spokoju they won't let a fellow be.4. (= dorosły) adult, grown-up.5. pot. (= robotnik, pracownik) worker; nająć człowieka do kopania studni hire a worker l. sb to dig a well.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > człowiek
-
3 chłop
Ⅰ m 1. (N pl chłopi,obraźl. chłopy) (rolnik) peasant- był z pochodzenia chłopem he came from peasant stock- kupować ziemniaki/mięso prosto od chłopa to buy potatoes/meat straight from the farm2. (N pl chłopy) pot. (mężczyzna) bloke GB pot., guy pot.; man- równy a. swój chłop a nice bloke a. guy- stu/dwustu chłopa a hundred/two hundred men- tylko chłopy jej w głowie all she thinks about is men a. blokes- ma chłop szczęście he’s a lucky bloke, that one- nie ufaj żadnemu chłopu never trust a man- wysoki na chłopa as high a. tall as a man- drzewo wysokie na siedmiu chłopa a tree as tall as seven men3. (N pl chłopy) pot. (mąż, sympatia) man pot.- pilnować swojego chłopa to keep an eye on one’s man- mój chłop wyjechał na delegację my man’s away on a business tripⅡ chłopi plt peasantry U, peasants■ chce się jej chłopa posp. she wants a man- chłop jak dąb a. jak świeca a man sturdy as an oak- chłop swoje, czart swoje przysł. the devil takes his own- stali tak chłop w chłopa wysocy/wpatrzeni w dal they stood there each as tall as a house/all a. each of them staring into the distance* * ** * *mpDat. -u (= rolnik)1. peasant; chłop pańszczyźniany hist. serf; chłop małorolny hist. smallholder; uwłaszczenie chłopów affranchisement of peasants; partia chłopów peasant party.2. pl. -y pot. (= mężczyzna) fellow, chap; chłop pod wąsem grown-up man; swój chłop good guy, homeboy; równy z ciebie chłop you're a good sort; pięciu chłopa five men; chłop jak dąb l. kawał chłopa strapping fellow, big guy; chłop w chłopa strapping fellows; chłop na schwał sturdy man, husky.3. pl. -y pot. (= mąż, narzeczony) man; dbaj o swojego chłopa take care of your man; chce się jej chłopa she needs a man; tylko chłopy jej w głowie she's only got boys on her brain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chłop
-
4 dobry
Ⅰ adj. grad. 1. (spełniający oczekiwania) [odpowiedź, pomysł, wzrok, słuch] good- radio nie działało, chociaż baterie były dobre the radio wasn’t working even though the batteries were still good- mieć dobre zdrowie a. cieszyć się dobrym zdrowiem to be healthy a. in good health- to dobry środek na przeziębienie it’s a good remedy for colds- pochodzić z dobrej rodziny a. z dobrego domu to come from a good family- dobre dziecko a good a. well-behaved child- dobre maniery a. obyczaje good manners- liczą się dobre maniery good manners count- ze względu na dobre obyczaje sprawie nie nadano rozgłosu to spare (any) embarrassment the case was hushed up- w dobrym stylu in good style- przynoszenie gospodyni kwiatów wciąż jest w dobrym stylu a. tonie it’s still good form to give the hostess flowers- dobry gust a. smak good taste- w dobrym guście [ubiór, makijaż, wnętrze] in good taste- zmierzać ku dobremu to be going a. heading in the right direction- wszystkiego dobrego all the best- wszystkiego najlepszego best wishes- wszystkiego najlepszego z okazji a. w dniu urodzin Happy Birthday!- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji świąt (Bożego Narodzenia) Merry a. Happy Christmas!- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji Nowego Roku Happy New Year!2. (korzystny) good- surowe warzywa i owoce są dobre dla zdrowia raw fruit and vegetables are good for your health- zrobić coś dobrego dla kogoś to do sb a good turn- zmiana na lepsze a change for the better- zmienić się na lepsze to change for the better- nie martw się, teraz wszystko zmieni się na lepsze don’t worry, everything will get better a. improve from now on- wyjść komuś/czemuś na dobre to do sb/sth good- nie okazywał strachu, co zwykle wychodziło mu na dobre he never showed any fear, which usually paid off- zmiana pracy nie wyszła mu na dobre changing jobs didn’t do him any good- nic dobrego z tego nie wyjdzie a. nie będzie no good will come (out) of it- nie wróżyć nic dobrego to not augur well- mina ojca nie wróżyła nic dobrego the expression on father’s face didn’t augur well- nie wróżył sobie nic dobrego po tej rozmowie he didn’t expect anything good to come out of the talk- w najlepszym razie a. wypadku at best3. (wysokiej jakości) [książka, uczelnia, samochód] good;- wełna/drewno w dobrym/najlepszym gatunku the good/best quality wool/timber- dobry gatunek wina good wine4. (odpowiedni) good, suitable- to nie jest dobry/najlepszy moment it’s not a good time/the most suitable moment- jest teraz dobry czas na żniwa this is a good time for the harvest- każdy pretekst jest dobry any excuse will do- może to będzie dobre zamiast młotka? maybe this will do instead of a hammer?5. (optymistyczny) [wiadomość, nastrój, humor] good- gorączka spadła, to dobry znak his/her temperature’s gone down, that’s a good sign6. (życzliwy) [osoba, uczynki] good, kind- dobre chęci a. zamiary good intentions- mimo najlepszych chęci, nie udało mi się tego zrobić try as I might, I couldn’t do it- mieć dobre serce to be kind-hearted- był dobry dla zwierząt he was good to animals- bądź tak dobry i podaj mi książkę would you (be so kind as to) pass me that book?- zasługiwać na lepsze traktowanie to deserve better (treatment)- dobrym traktowaniem zdobędziesz ich zaufanie you’ll gain their confidence by treating them well- radzę ci po dobremu – oddaj pieniądze I’m telling you for your own good – give back the money7. (intratny) [zawód, interes] good- poszukać sobie lepszego fachu to look for a better trade a. profession8. (kompetentny) good- dobry lekarz/nauczyciel a good doctor/teacher- być dobrym z francuskiego to be good at French- być lepszym z matematyki niż z historii to be better at maths than history- być dobrym w tenisie/siatkówce to be good at tennis/volleyball- być dobrym w swoim fachu to be good at one’s job a. trade9. (bliski) [przyjaciel, kolega] good, old 10. (pozytywny) [opinia, wrażenie] good- dobre oceny good marks- cieszyć się dobrą sławą to have a good reputation- przedstawić a. ukazać kogoś/coś w dobrym/w najlepszym świetle to show a. present sb/sth in the best light- znać swoje dobre strony to know one’s strengths- dać się poznać od dobrej/najlepszej strony to reveal a. show one’s good side/one’s finest qualities- ta tenisistka ma dobre notowania this tennis player has a high rating11. (smaczny) good, tasty- mam ochotę na coś dobrego I feel like something (really) tasty12. Szkol. good mark GB, good grade US- ocena dobra/bardzo dobra B/A- dyplom z oceną bardzo dobrą a first class degreeⅡ adj. pot. (znaczny) good- czekał na nią dobrą godzinę he waited for her for a good hour- schudł dobre pięć kilo he’s lost a good five kilos- świat nie dzieli się na dobrych i złych the world isn’t just made up of the good and the bad- tłumaczyć komuś coś jak komu dobremu pot. to explain sth to sb very patiently- tłumaczyłam jak komu dobremu, a on swoje I explained to him as best (as) I could, but it was no use a. it didn’t make any differenceⅣ m inanim. Szkol., Uniw. grade B- bardzo dobry Szkol. grade AⅤ lepszy adj. comp. pot. 1. iron. szlachetnymi trunkami częstował tylko lepszych gości he only served selected guests the choice wines- obraca się teraz w lepszym towarzystwie he keeps better company nowadays2. pejor. (niezły) quite- lepszy z niego cwaniak he’s a real sly one a. real crafty bugger pot.Ⅵ na dobre adv. [osiąść, wyprowadzić się] for good- zakochał się w niej na dobre he really fell for her- zachmurzyło się a. niebo zachmurzyło się na dobre it’s really clouded over- rozpadało się na dobre it’s really coming downⅦ w najlepsze adv. oblivious to everything- zacząć się bawić w najlepsze to get into the swing of things- kłamać w najlepsze to lie through one’s teethⅧ dobra inter. pot. dobra, dobra okay, okay- dobra, dobra, nie wciskaj kitu yeah, yeah, tell it to the marines pot.- dobra nasza a. dobra jest good for us■ na dobre i na złe Relig. for better and for worse- być z kimś na dobre i na złe to stick with sb through thick and thin- dobre a. dobry sobie! iron. that’s a good one, I like that!- dość tego dobrego! pot. that’s enough (of that)- nic dobrego good-for-nothing- iść a. walczyć z kimś o lepsze to compete a. vie with sb- być w najlepszych rękach to be well looked after- dobremu wszędzie dobrze przysł. a good man is always a happy man- wszystko dobre, co się dobrze kończy przysł. all’s well that ends well przysł.* * *1. comp; lepszy; adjgood; ( uprzejmy) good, kindprzedstawić ( perf) kogoś/coś w dobrym świetle — to show sb/sth in a favourable (BRIT) lub favorable (US) light
2. mdobra! — pot O.K.!
( ocena) ≈B* * *a.1. (= wysokiej jakości, prawidłowy, pozytywny, sprawny, smaczny, skuteczny, korzystny) good; (= uprzejmy) good, kind ( dla kogoś to sb).2. dobra godzina a good hour, the better part of an hour, at least an hour; nie było go dobrą godzinę he was out for at least an hour.3. ( w zwrotach grzecznościowych) bądź tak dobry i... be so good l. kind and..., be a dear and...; dzień dobry! good morning!; dobry wieczór! good evening!; (życzę ci) wszystkiego dobrego l. najlepszego (I wish you) all the best.4. ( w innych zwrotach) brać l. przyjmować coś za dobrą monetę take sth at face value; być dobrej myśli hope for the best; (być) na dobrej drodze (do czegoś) (be) on the royal road (to sth); być pod dobrą opieką be in good hands, be well taken care of; być z kimś w dobrej komitywie be well in with sb; (być) w dobrych rękach (be) in safe hands; dać komuś dobrą nauczkę teach sb a lesson; dobra opinia good opinion, reputability; dobra partia ( do małżeństwa) good catch; dobra robota fine job; dobra strona good point, strength, advantage ( czegoś of sth); dobra wola goodwill; dobra wróżba good l. happy omen, good sign; dobra wróżka fairy godmother; dobre imię good name, reputability, respectability; dobre maniery l. obyczaje good l. proper manners, social graces; dobry humor l. nastrój good humor, good l. high spirits; dobry interes good deal; dobry obyczaj good custom; dobry omen good l. happy omen; dobry znak good sign; Dobry Pasterz rel. the Good Shepherd; dobrymi chęciami piekło wybrukowane the road to hell is paved with good intentions; dostać dobrą nauczkę learn a lesson; dostać się w dobre ręce end up in good hands; gest dobrej woli goodwill gesture; mieć dobrą prasę have a good press; mieć/utrzymywać dobrą kondycję be/keep l. stay fit, be/keep l. stay in good shape; mieć dobre oko (do czegoś) have a good eye (for sth); mieć dobre oczy have good l. strong eyes; mieć dobrego nosa (do czegoś) have a good nose (for sth); na dobrą sprawę come to think of it, in fact; na dobre for good; na dobre i na złe for better or (for) worse; na frasunek dobry trunek przest. today's wine I drink today, tomorrow's sorrow I bear tomorrow; he that loves wine wants no woes; nic dobrego (z tego nie wyjdzie l. będzie) nothing good (will come out of this); przedstawiać kogoś/coś w dobrym świetle show sb/sth in a good l. favorable light; stare dobre czasy good old days; urodzić się pod dobrą gwiazdą be born under a lucky star; w dobrej wierze in good faith; wykazać się dobrą wolą show goodwill; zrobić dobre wrażenie make a good impression.miThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dobry
-
5 już
Ⅰ adv. 1. (o czynności trwającej lub zakończonej) already; (w pytaniach) yet- mój syn chodzi już do szkoły my son already goes to school- tam już czekało dwóch oficerów two officers were already waiting there- już skończyłem I’ve (already) finished- widziałem już ten film I’ve already seen this film, I’ve seen this film before- czy ona już przyjechała? has she arrived yet?- czy mogę już wejść? can I go in now a. yet?- noga już mnie nie boli my leg has stopped aching now a. is no longer aching- człowiek niemłody już, ale pełen wigoru a man getting on in years, but still full of life- już po wszystkim it’s all over- już po tobie/mnie you’re/I’m done for pot.2. (niewiele brakowało) już miał otworzyć drzwi, kiedy… he was about to open the door when…- już miała wychodzić… she was about to leave a. on the point of leaving…3. (prawie natychmiast) złapał płaszcz i już pędzi na dworzec he grabbed his coat and was off to the station 4. (ponaglenie) złaź już! come down at once!- już cię tu nie ma! be off with you! pot.- ale już! right now!; double quick! GB pot.- wynocha stąd, ale już! clear off out of it, right this minute! pot.- już idę I’m coming- „obiad na stole” – „już, już” ‘dinner’s ready’ – ‘just coming!’Ⅱ part. 1. (w przeszłości) already- podjął decyzję już dwa dni wcześniej he had already taken the decision two days before- gazeta ukazuje się już od roku the newspaper’s been in circulation for a year now- już starożytni Grecy uważali, że… (even) the ancient Greeks believed that…2. (stosunkowo późno) already- jest już godzina dziesiąta it’s ten o’clock already- już jako dorosły mężczyzna (already) as a grown man- do Warszawy przeniósł się już po wojnie he moved to Warsaw after the war (was over)3. (stosunkowo wcześnie) already, as early as- już w listopadzie spadł śnieg it was already snowing in November- już niedługo! not much longer now!- do egzaminu zostały już tylko dwa tygodnie it’s only two weeks till a. to the exam (now)- „jak daleko jeszcze?” – „już tylko pięć kilometrów” ‘how much further?’ – ‘only five more a. another five kilometres’- już niedługo a. wkrótce się spotkamy we’ll see each other very shortly a. soon4. (aż) already; (z policzalnymi) as many as; (z niepoliczalnymi) as much as- przebiegł już 10 kilometrów he has already run ten kilometres- to już dziewięćdziesiąta minuta meczu the match is already in its ninetieth minute5. (więcej) nie dostaniesz już ode mnie ani grosza you won’t get another penny out of me- nie ma już nic w lodówce there’s nothing left in the fridge- „co jeszcze masz do powiedzenia?” – „już nic” ‘what else have you got to say?’ – ‘nothing’- skoro nie ma już więcej pytań… since there are no more questions…6. (emfatycznie) będziemy tu mieszkać już do końca życia we’ll live here now to a. till the end of our days- to już coś that’s (already) something- liczy się już sam udział participation itself counts- to już wystarczy, żeby ją uniewinnić that in itself is enough a. sufficient for her to be acquitted- już to, co powiedziałeś, świadczy o twojej uczciwości what you’ve said in itself is proof of your honesty- teraz już przesadziłeś now that’s an exaggeration (on your part)- a już kąpanie się w morzu w środku zimy, to na pewno wariactwo and going as far as to swim in the sea in the middle of winter is sheer madness- już ja ci pokażę! pot. I’ll show you! pot.- już ja się postaram, żebyś tego pożałował! pot. I’ll make sure you regret this!- już ojciec ci dołoży! pot. now you’ll catch a. get it from father! pot.■ i już and that’s that- powiedziała, że go kocha i już she said she loved him and that’s that- „skąd ty to wiesz?” – „wiem i już!” ‘how do you know?’ – ‘I know, that’s all!’- nie i już! I said no, and that’s that!- już to…, już to… książk. sometimes… and sometimes…, either… or…- postaci już to komiczne, już to tragiczne characters that are sometimes comic, sometimes tragic- cały dzień już to opalali się, już to grali w karty all day long they were either sunbathing or playing cards* * *adv( w zdaniach twierdzących) already; ( w pytaniach) yetjuż to widziałem — I've already seen it, I've seen it before
* * *adv.1. already; jak już mówiłem as I have already said; już idziesz? are you leaving already?; już jestem spóźniony I'm late already.2. yet ( w pytaniach ogólnych); czy już jadłeś? have you eaten yet?; czy Tom już przyjechał? has Tom arrived yet?3. już nie not any more.4. to już koniec it's all over; już po mnie I've had it; I'm done; nie i już! the answer is no!; no means no!; już ja cię nauczę! I'll teach you a lesson!; tego już za wiele! that's the last straw!; już cię nie ma! out you go!; już idę! I'm just coming!; już miałem powiedzieć... I was just about to say...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > już
-
6 wszystk|o
pron. everything, all- wszystko gotowe everything’s ready- była dla niego wszystkim she was everything to him- pieniądze to nie wszystko money is not everything- czy wszystko w porządku? is everything all right?- on wszystkiemu zaprzecza he denies everything- jeszcze nie wszystko stracone all is not (yet) lost- robimy wszystko, co w naszej mocy we’re doing everything a. all we can- wszystko albo nic all or nothing- to wszystko that’s all- to jeszcze nie wszystko and that’s not all- to na dzisiaj/na razie wszystko that’s all for today/for now- to by było wszystko, jeśli chodzi o tę kwestię that’s all as far as that topic goes- po tym wszystkim, co przeszła after all she’s been through- wszystko może się zdarzyć anything can happen- wszystko, co tylko zechcesz anything you want- to wszystko, co mogę zrobić that’s all I can do- wszystko, co mogę zrobić, to do niego napisać all I can do is to write to him- jest już po wszystkim it’s all over- kiedy będzie po wszystkim, pojedziemy nad morze when it’s all over, we’ll go to the seaside- (po)mimo wszystko despite everything; in spite of all książk.- przede wszystkim musisz mu o tym powiedzieć first of all you need to tell him about it- lubił powieści, przede wszystkim historyczne he liked novels, especially historical ones- nade wszystko książk. (bardziej niż) more than anything else- kochał Tatry nade wszystko he loved the Tatras more than anything else- wszystkiego dobrego a. najlepszego! all the best!- wszystko jedno kto/kiedy/gdzie it doesn’t matter who/when/where- wszystko jedno, czy dostanę tę pracę it doesn’t make any difference whether I get the job or not- wszystko na nic (daremne) all for nothing- robił, co mógł, ale wszystko na nic he did everything he could, but it was all for nothing- zrobiłbym/dałbym wszystko, żeby dostać tę pracę I’d do/give anything to get that job- nie ze wszystkim zrozumiałem, o co mu chodzi I didn’t quite get what he wanted- mam wszystkiego 20 złotych przy sobie I’ve only got 20 zlotys on me- miała wszystkiego siedem lat she was no more than seven (years old)■ wszystko można, byle z wolna i ostrożna przysł. softy, softly, catchee monkey przest., żart.- człowiek do wszystkiego man/girl Friday; Mr Fixit US pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wszystk|o
-
7 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
8 ten
(ta, to, ci, te) pron. 1. (z rzeczownikiem) this; (wcześniej wspomniany, odleglejszy) that- ci/te these; (wcześniej wspomniani, odleglejsi) those- ten mężczyzna/ta kobieta/to dziecko this man/woman/child- ci ludzie/te dzieci these people/children- w tym tygodniu/miesiącu/roku this week/month/year- w tę środę/niedzielę this Wednesday/Sunday- w tej chwili (obecnie) at the moment, at present- tego dnia that day- ten sam/ta sama/to samo the same- to ta sama kobieta it’s the same woman- to już nie ten sam człowiek he’s no longer the same man- wolę ten kolor od tego I prefer this colour to that one- ten wasz syn/samochód pot. that son/car of yours- ci z was/nich, którzy… those of you/them who…2. (zamiast rzeczownika) this/that one- „którą chcesz książkę?” – „tę” ‘which book do you want?’ – ‘this/that one’- ten niebieski the a. this/that blue one- te czerwone the a. these/those red ones- a ten to kto? and who’s this/that (man)?- opowiedziałam o tym Robertowi, a ten Annie I told Robert about it and Robert a. he told Anna- ten albo tamten one or the other- w tę i ową stronę this way and that way- dnia tego a tego on such-and-such a day3. (w zdaniach złożonych) ten, który… the one who/which…- ci, którzy… those who…- ten, który zwycięży the one who wins- jeden z tych filmów, które często pokazują w telewizji one of those films which are often shown on television- ta książka, którą wybrałem the book (that) I chose- te, które widzieliśmy those (that) we saw- ten, kto… he who…- kto szuka, ten znajdzie he who seeks shall find- tą odrobiną chleba, jaka została, nakarmili dzieci what little bread was left they gave to the children- nie ten, co trzeba the wrong one* * *pron( z rzeczownikiem) this; ( bez rzeczownika) this one; ( tamten) that* * *pron.ta, to, t-1. ( określa rzeczownik) this; coś w tym rodzaju l. guście something like this; tego roku this year; ten świat this world; mimo to nevertheless, all the same; poza tym apart from this, except this; ten sam the same one; tym razem this time; w tej chwili at present, at the moment, in this very moment; w te pędy pot. straightaway, at once; ta cała sprawa mi się nie podoba pot. I don't like the whole thing.2. ( zastępuje rzeczownik) this (one); i ten zły i ten niedobry both are no good; ten i ów this one and that one, this one and some other one; ten i ten this and that.3. ( nawiązuje do zdania podrzędnego) wobec tego so; w ten sposób (in) this way; ten, kto... he who...The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ten
-
9 czar|y-mar|y
Ⅰ plt (G czarów-marów) pot., iron. hocus-pocus U; mumbo-jumbo U pot.- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumboⅡ inter. (formułka) abracadabra!, hey presto!- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right- czas płynie time passes a. goes by- kawał czasu pot. a long time- proces rozłożony w czasie a process continuing over time- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth- spędzać czas na czymś to spend time on sth- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life2. sgt (moment, pora) the time- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion- od czasu skończenia studiów after graduating- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting- co jakiś czas once in a while- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally- od tego czasu since then a. that time- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know3. sgt (odpowiedni moment) time- czas żniw/zbiorów harvest time- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place- o czasie on time a. schedule- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!- póki czas while there’s still time4. sgt (odcinek czasu) time, duration- po jakimś czasie after some time- w tym czasie at that time- od dłuższego czasu for a long time- przez cały czas all the time- w czasie during- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out5. sgt (ilość czasu) time- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb- mieć mało czasu to be pressed for time- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time- zabrakło nam czasu we ran out of time- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up6. Sport (wynik) time- uzyskał najlepszy czas he had the best time- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?7. Sport (przerwa w grze) timeout- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout8. sgt Astrol., Geog. time- czas letni summer time GB, daylight-saving time US- czas zimowy standard time- czas miejscowy local time9. Jęz. tense- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tenseⅡ praed. (pora) nie czas na żarty this is no time for joking around- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went homeⅢ czasy plt (okres) times, days- ciężkie czasy hard times- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind- to były czasy! those were the days- w czasach minionych in days gone by- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately- z czasów czegoś dating back to sth- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war- za czyichś czasów in sb’s time a. day- za dawnych czasów in days of old- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s timeⅣ czasami adv. (nieraz, niekiedy) sometimes, on and off Ⅴ czasem adv. 1. (nieraz, niekiedy) sometimes, now and then 2. (przypadkiem) by any chance- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time- czas ochronnyMyślis. closed season- czas strefowy Astron. zone time- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.- wszech czasów all-time- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue- wyścig z czasem a race against time a. against the clock- czas to pieniądz przysł. time is money- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the troubleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czar|y-mar|y
-
10 m|ieć
impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]- mają dom na wsi they have a. own a house in the country- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes- ubrała się w to, co miała she put on what she had- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?- masz scyzoryk? have you got a penknife?- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?- czy macie gaz? have you got gas?- mieć coś przy sobie to have sth on one- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.- mieć na coś to have money for sth- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on- jak masz na imię? what’s your name?- mam na imię Maria my name’s Maria- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)- masz!/macie! (weź/weźcie) here!- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.- masz, włóż to na siebie! here, put this on!- (a) masz! (zadając razy) take that!- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.2. (liczyć sobie) to be- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)- ile ona ma lat? how old is she?- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres3. (posiadać jako cechę) to have (got)- pokój ma dwa okna the room has two windows- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair- miała dziurawe buty she had holes in her shoes- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees- mieć złamaną nogę to have a broken leg- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches- mieć pragnienie to be thirsty- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite- mam nadzieję, że… I hope that…- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth- miała ochotę płakać she felt like crying- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby- miała z nim dwóch synów she had two sons by him- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her- mieć kogoś nad sobą to have sb above one- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs- mieć słuszność a. rację to be right- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him- co ja z tobą mam? what am I to do with you?- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter- którego dziś mamy? what’s the date today?- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind himⅡ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?- mieć coś do zrobienia to have sth to do- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in AfricaⅢ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.- mam się dzisiaj lepiej I feel better today- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well- jak się rzeczy mają? how do things stand?- rzecz ma się tak, że… the thing is that…- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese2. (uważać się za) to think a. consider oneself- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better- ma się na deszcz it looks like rain- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. areⅣ ma Fin. (zapis księgowy) credit- winien i ma debit and credit- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit sideⅤ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!Ⅵ nie ma być■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come- on to ma łeb! he’s no fool!- mieć głowę do interesów to have a good head for business- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
-
11 sam
I pronsam to zrobiłem — I did it myselfprzyszła sama — she came alone lub on her own
byłam tam sama jedna — I was there all alone lub all by myself
być sam na sam (z +instr) — to be alone (with) (uściśla czas, miejsce, termin)
same drobne (pieniądze) — only small change (o wystarczającej przyczynie/racji)
na samą myśl o czymś — at the very lub mere thought of sth ( podkreślenie ważności)
w rzeczy samej — indeed (w połączeniach z "sobie", "siebie", "się")
sam z siebie — of my/his {itp.} own accord
przechodzić (przejść perf) samego siebie — to excel o.s.
zostawiać (zostawić perf) kogoś samemu sobie — to leave sb to himself/herself (w połączeniach z "ten", "taki")
II - mu; -my; loc sg - mie; mtym samym — thereby, thus
* * *a.1. (= opuszczony) alone; sam jeden all alone; całkiem sam all alone, all by o.s.; robić coś samemu do sth o.s., do sth on one's own; iść samemu go alone; ( na imprezę) stag it, come l. go stag; zostać z kimś sam na sam get sb to o.s.; samemu podjąć decyzję decide for o.s.; chcę zostać sama I want to be alone; byłem sam w domu I was alone at home; zostaliśmy sami we were left alone.2. (= akurat) just; w sam raz just fine l. right; to mi wystarczy w sam raz it'll be just fine; w samą porę just in time, (just) about time; ( jako komentarz) just in time!, perfect timing!; (zwł. sarkastyczny) about time!3. ( przestrzeń) right, very; sam środek the dead center; w samym środku right in the middle; u samej góry at the very top; do samego dna to the very bottom; nad samym brzegiem rzeki at the very bank of the river; stanął pod samymi drzwiami he stood right at the doorsteps.5. (= wyłącznie) nothing but; same kłopoty nothing but trouble; dostawać same złe stopnie get nothing but bad marks; mówić same kłamstwa/samą prawdę speak nothing but lies/the truth; podać same tylko najważniejsze fakty give nothing but the essentials.6. ( wyjątkowość) myself (yourself etc.); mszę odprawiał sam biskup the mass was celebrated by the bishop himself.7. ( przyczyna) mere, very; na samą myśl o tym przechodzi mnie dreszcz the very thought of it makes me shiver; od samego zapachu robi mi się niedobrze the mere smell makes me sick; wystarczy sam jej widok the mere l. very sight of her is enough.8. (= nawet) myself (yourself etc.); zaśpiewał to tak, że nawet sam mistrz lepiej by nie mógł he sang better than the master himself.9. ( wzmocnienie) myself (yourself etc.); sam z siebie without being asked; samo przez się by itself; to się rozumie samo przez się it goes without saying, this is obvious by itself; cel sam w sobie an end in itself; od samego początku from the very beginning; sam widzisz there you go; sam tak powiedział he said so himself; sam sobie jestem winien I can only blame myself; zobacz sam see for yourself; być pozostawionym samemu sobie be left high and dry, be left stranded; być sobie samemu panem be one's own master; dawać sobie samemu radę fend for o.s.; doświadczyć czegoś samemu experience sth at first hand; rumienić się/drżeć na samą myśl o czymś blush/tremble at the mere thought of sth; cyfry mówią same za siebie the figures speak for themselves; przychodzi mu to samo z siebie it comes natural to him; sama uroczystość zaczyna się o 9 the actual ceremony starts at 9 a.m.; tym razem przeszedłeś samego siebie you excelled l. surpassed yourself this time; zostawmy go samemu sobie let's leave him alone; kochaj mnie dla mnie samej love me for who I am.10. (= właśnie ten) the (this, that) very, same, identical; taki sam the same, identical; taki sam co do joty mirror reflection; jeden i ten sam one and the same; tak samo jak... just as...; tak samo jak wczoraj just as yesterday; tyle samo the same amount; tym samym thus, thereby; w ten sam sposób (zareagować, odpowiedzieć) in the same way, by the same token; kubek w kubek taki sam (jak) the spitting image (of); prawie taki sam jak... much the same as...; to jedna i ta sama osoba they're one and the same person; byłem chory i ona tak samo I was ill and so was she; jesteśmy w tym samym wieku we're of the same age; mam taką samą koszulkę I have an identical T-shirt; przyjedziemy tego samego dnia we'll arrive on the same day; to ten sam mężczyzna, który ci się ukłonił it's the same man who said hello to you; to to samo miejsce, w którym byliśmy w zeszłym roku it's the same place we visited last year; wracać tą samą drogą retrace one's steps; kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada it's a case of the biter bit.mi( sklep) supermarket, self-service store.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam
-
12 gł|owa
f 1. (część ciała) head- pokiwać głową to nod (one’s head)- pokręcić a. potrząsnąć głową to shake one’s head- pochylać głowę to bow one’s head- podnosić głowę to raise one’s head; przen. to rebel, to revolt- ból głowy a headache- cierpieć na ból głowy to have a headache- głowa mi/jej pęka a. puchnie od hałasu/waszego gadania all the noise/your chatter is giving me/her a splitting headache- włożyć czapkę na głowę to put a cap on- chodzić z gołą a. odkrytą głową to go bareheaded- głową naprzód [upaść, skoczyć] headlong, head first- od stóp do głów from head to toe a. foot- zmierzyć kogoś wzrokiem od stóp do głów to look sb up and down, to look sb over from head to foot- ubrana na czerwono od stóp do głów dressed in red from head to toe- przerastać kogoś o głowę (być wyższym) to be a head taller than sb; przen. to be head and shoulders above sb- głowa ci/mu się kiwała (ze zmęczenia) you were/he was nodding off; (od alkoholu) you were/he was tipsy- krew uderzyła mu/jej do głowy the blood rushed to his/her head- kręciło się jej/mi w głowie she/I felt dizzy, her/my head was spinning- szumiało mu w głowie his head was spinning a. whirling- leje mi się na głowę my roof leaks- (mieć) dach nad głową (to have) a roof over one’s head2. (umysł) head, mind- z głowy (z pamięci, bez sprawdzania) from memory- chodzi mi po głowie myśl a. pomysł, żeby zmienić pracę I’ve been toying with the idea of changing jobs- siedzieć komuś w głowie [myśl, wydarzenie] to be on sb’s mind, to weigh on sb’s mind- ten problem od tygodnia siedzi mi w głowie I haven’t been able to get my mind off the problem all week- nie mieścić się komuś w głowie to be unbelievable a. incredible, to boggle sb’s mind- nie mieści mi się w głowie, jak mogłeś zapomnieć o jej urodzinach I can’t believe you forgot her birthday- nie postać komuś w głowie [myśl, pomysł] to not occur to sb, to not enter sb’s mind a. head- nawet w głowie mi nie postało, żeby się jej sprzeciwiać it never even occured to me to contradict her- nic mi nie przychodzi do głowy nothing comes to mind, I can’t think of anything- nie przyszło jej do głowy, żeby do niego zadzwonić a. że powinna do niego zadzwonić it didn’t occur to her to phone him a. that she ought to phone him- przelecieć a. przemknąć komuś przez głowę [myśl, pomysł] to cross sb’s mind- przeleciało a. przemknęło mu przez głowę, żeby do nich napisać the idea of writing to them crossed his mind- wchodzić/nie wchodzić komuś do głowy [nauka, przedmiot szkolny] to come/to not come easily to sb- daty zawsze łatwo wchodziły jej do głowy she’s always had a good head for dates- języki obce łatwo wchodzą mu do głowy he picks up foreign languages easily, foreign languages come easily to him- matematyka w ogóle nie wchodzi mi do głowy I have no head for maths- wylecieć komuś z głowy to slip sb’s mind- wszystko, czego się uczyłem, na egzaminie wyleciało mi z głowy I’d studied really hard, but during the exam my mind went blank, everything that I’d learned went out of my head during the exam- wyleciało mi z głowy, że miałam pojechać po niego na lotnisko I was supposed to pick him up at the airport but it completely slipped my mind- kłaść a. pakować coś komuś łopatą do głowy to cram sth into sb’s head- miałam/miał/miała pustkę w głowie my/his/her mind went blank- mieć mętlik w głowie to be all mixed up- moja w tym głowa, żeby… it’s up to me to…- mieć coś z głową to be off one’s head- mieć dobrze w głowie to be sensible- mieć głowę do czegoś to have a (good) head for sth [matematyki, interesów]- mieć głowę zajętą czymś/kimś to be preoccupied with sth/sb- mieć spokojną głowę to have nothing to worry about- mieć wolną głowę to have a clear head a. mind- nabić a. zaprzątnąć sobie głowę czymś to stuff one’s head with sth- nie mam teraz głowy do tego I’ve got too many other things on my mind to think about that right now- robić coś z głową/bez głowy to use/to not use one’s head a. one’s common sense when doing sth- wyjazd na wycieczkę zaplanowany z głową/zupełnie bez głowy a well-/thoughtlessly planned trip- zaświtać komuś w głowie [myśl, pomysł] to dawn on sb- już mi coś zaczęło świtać w głowie I was beginning to get the idea- rozjaśniło mi/mu się w głowie it became clearer to me/him- po rozmowie z matką rozjaśniło mi się w głowie talking to a. with my mother helped me sort it all out- tracić głowę pot. to lose one’s head3. (człowiek inteligentny) brain pot.- człowiek z głową a man/woman with a good head on his/her shoulders- mądra głowa a brain pot.- jej siostra to tęga a. mądra głowa her sister is a real brain- z tego matematyka to nie lada głowa this mathematician is a real brain4. (fryzura) hair(cut), hairstyle- modnie uczesana głowa a fashionable hairstyle- miała głowę prosto od fryzjera she’d just had her hair done- zrób coś z tą głową, wyglądasz jak czupiradło do something with your hair, you look a fright5. (w wyliczeniach) na głowę a. od głowy each, per person- do zapłacenia jest 100 zł na głowę a. od głowy it costs 100 zlotys each a. per person- dochód na głowę mieszkańca per capita income- spożycie alkoholu na głowę mieszkańca per capita alcohol consumption6. (przywódca) head- głowa rodziny the head of the family- koronowane głowy crowned heads- głowa państwa Polit. the head of state- głowa kościoła anglikańskiego/(rzymsko)katolickiego Relig. the head of the Anglican/(Roman) Catholic church- łamać sobie głowę nad czymś pot. to puzzle over sth, to chew sth over- łamać sobie głowę czymś to (w)rack a. cudgel one’s brain(s) about sth, to chew sth over- mieć na tyle oleju w głowie, żeby… pot. to have the wit(s) a. the brains a. the sense to… pot.- zawracać komuś głowę to bug sb pot.; to bother a. pester sb- suszyć komuś głowę to nag sb- przewracać komuś w głowie [zaszczyty, pochlebstwa, sukcesy] to go to sb’s head- mieć coś/kogoś z głowy pot. (pozbyć się) to get rid of sb/sth; (załatwić sprawę) to get sth out of the way a. over (and done) with pot.- wybij sobie z głowy wakacje za granicą you can just forget about going abroad for the holidays pot.- wybić coś komuś z głowy pot. to put sb off sth- muszę mu wybić z głowy ten pomysł I have to put him off that idea- wziąć sobie kogoś/coś na głowę pot. to take sb/sth on one’s shoulders- siedzieć komuś na głowie pot. to stay with sb- rodzina z Kanady siedzi mi na głowie od miesiąca I’ve had relatives from Canada on my hands all month pot.- zwalić się komuś na głowę pot. to descend on sb- mieć z kimś/czymś urwanie głowy pot. to have one’s hands full with sb/sth pot.- w domu było urwanie głowy there was bedlam in the house- zachodzę w głowę, gdzie mogłam wsadzić paszport/zostawić teczkę I’m going nuts trying to figure out where I could’ve put my passport/left my briefcase- mieć głowę na karku a. nie od parady to have one’s head screwed on right a. screwed the right way, to have a good head on one’s shoulders- przewyższać kogoś o głowę to be head and shoulders above sb- (po)bić kogoś na głowę to outdo sb; to run a. make rings (a)round sb pot.- konkurencja bije nas na głowę pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy/kontroli jakości the competition is running rings around us in terms of sales/quality control- mieć mocną/słabą głowę to have/to not have a strong head (for alcohol), to hold/to not hold (one’s) liquor well- iść a. uderzać komuś do głowy [alkohol] to go (straight) to sb’s head- kurzyło mu się z głowy he was drunk- dać głowę (stracić życie) to lose one’s life- głowę dam, że… I’m positive a. absolutely certain (that)…- skrócić kogoś o głowę a. uciąć komuś głowę to behead sb- nadstawiać głowy a. głowę to risk one’s neck- odpowiadać a. ręczyć głową za kogoś/coś to stick one’s neck out for sb/sth- naznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head- chodzić z głową w chmurach to have one’s head in the clouds- chować głowę w piasek to bury one’s head in the sand- wisieć (komuś) nad głową to be hanging over sb a. over sb’s head- nosić głowę wysoko to hold up one’s head a. to hold one’s head (up) high- rwać a. drzeć włosy z głowy to tear one’s hair out- schylać a. pochylać głowę przed kimś to bow (down) before sb- stawać na głowie (żeby coś zrobić) pot. to bend over backwards (to do sth), to break one’s neck (to do sth)- tłuc a. walić głową o mur to beat a. bang one’s head against the wall a. against a brick wall- ukręcić czemuś głowę pot. to hush sth up [sprawie, aferze]; to nip sth in the bud [plotce]- wchodzić komuś na głowę pot. to walk all over sb- wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę pot. to bring sb (back) down to earth- wziąć kogoś za głowę pot. to take sb in hand- włos ci/mu z głowy nie spadnie it won’t harm a hair on your/his head- włos się mi/jej na głowie jeży (od czegoś) sth makes my/her hair stand on end, sth makes my/her hair curl- życie a. los nie głaszcze go/jej po głowie he/she doesn’t have an easy life- spokojna głowa not to worry pot.; don’t worry- spokojna głowa, zdążymy don’t worry, we’ll be on time- niech cię o to głowa nie boli that’s not your problem, don’t worry about it- głowa do góry! chin up!, cheer up!- marzenie ściętej głowy a pipe dream- czapki z głów! hats off!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gł|owa
-
13 jed|en
Ⅰ num. one- jeden, dwa, trzy one, two, three- grać do dwudziestu jeden punktów to play up to twenty-one points- jeden z nich wyszedł/jedna z nich wyszła one of them went out a. left- wybierz jeden, dwa obrazy choose one or two a. a couple of pictures- kup jeden chleb buy a a. one loaf- rękawiczka z jednym palcem a mitten- po jednym/jednej one each- wszyscy co do jednego each and every one of themⅡ adj. 1. (pierwszy z wielu) one- przyjechał jeden autobus, potem drugi one bus came, then another2. (taki sam) same- jeden i ten sam the very same, one and the same- byliśmy w jednej klasie we were in the same class- jeden los nas czeka the same fate awaits both/all of us książk.- oni obaj mają jeden charakter they both are similar characters3. pot. (emfatyczne) one pot.- podwórko było jednym bajorem the yard outside was one great puddle pot.- babcia to jeden kłębek nerwów grandma’s just a bundle of nerves- jeden wielki bałagan/śmietnik one great mess/rubbish tip4. (jedyny) alone- tylko on jeden mnie rozumie he’s the only one who understands me- został na świecie sam jeden he was left all alone in the world- wybiegł z domu w jednej koszuli he ran out of the house with just his shirt on5. pot. (w wyzwiskach) you- łobuzie/leniu jeden! you (damn) lout!/lazy so-and-so! pot.- nie mów bzdur, kretynko jedna! don’t talk rubbish, you silly idiot a. don’t talk wet, you stupid bitch! pot., obraźl.Ⅲ pron. 1. (pewien, jakiś) some; certain książk.- jeden pan/jedna pani a certain a. some (gentle)man/lady- przeczytałem to w jednej książce I read it in some a. a book pot.- jedni klaskali, drudzy gwizdali some (people) clapped, others booed2. pot. (ktoś) some- jeden drugiego popierał one (person) supported the other- jeden drugiemu pomagał one (person) helped the other/another- wchodzili do samolotu jeden po a. za drugim they entered the plane one after another a. one by one- zadawali pytania jeden przez drugiego they all asked questions at the same time- co wy sobie myślicie, jeden z drugim! who do you think you are, both/all of you! pot.- książki leżały jedna na drugiej the books lay one on top of the other a. another- co jeden to bogatszy/bardziej leniwy each one richer/lazier than the one before- co jedna to smaczniejsza/brzydsza each one tastier/uglier than the one before- był tu taki jeden/była tu taka jedna some guy/woman was here pot.- co to za jeden/jedna? who’s that?; who’s he?/she? pot.Ⅳ m sgt pot. (kieliszek wódki) quick one pot., snifter pot.- jeden głębszy a drop of the hard stuff pot.- pójść/wpaść (gdzieś) na jednego to go/drop in (somewhere) for a quick oneⅤ jedna f (w ułamkach) one- jedna druga one half- jedna dziesiąta one tenth■ jeden za wszystkich, wszyscy za jednego all for one, one for all!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > jed|en
-
14 ostatecznie
Ⅰ adv. książk. 1. (definitywnie, całkowicie) [rozwiązać, załatwić] definitively; [udowodnić, zidentyfikować] conclusively; [zamknąć, zlikwidować] permanently- ostatecznie wyczerpany człowiek a completely a. totally exhausted man2. (nareszcie, w końcu) finally, in the end- ostatecznie zdecydowali, że nie wyjadą they finally decided not to go- ostatecznie poszedłem do domu in the end I went home3. (w ostatecznym rachunku) ultimately, in the end; at the end of the day przen.- o wszystkim ostatecznie decyduje los fate ultimately decides everything- ostatecznie rzecz sprowadza się do tego, że… the long and short of it is that…4. (skoro nie można inaczej) as a last resort- ostatecznie mogę sprzedać samochód as a last resort, I can sell the carⅡ part. 1. (przecież, w końcu) after all- ostatecznie to jego pieniądze, może je wydać na co chce it’s his money after all: he can spend it on whatever he wants2. (w zniecierpliwieniu) in the end- więc ostatecznie o co w tym wszystkim chodzi? in the end, what’s it really all about?* * *adv( w końcu) finally, ultimately; ( ewentualnie) after all* * *adv.1. (= definitywnie) decisively, conclusively, ultimately.2. (= w końcu) finally, in the end, at last, eventually.3. (= w ostateczności) as a last resort; (= w końcu) after all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ostatecznie
-
15 gdzie
Ⅰ pron. 1. (pytajny) where- gdzie są klucze? where are the keys?- gdzie byliście na wakacjach? where did you go for your holiday(s)?- gdzie idziesz? pot. where are you going?- gdzie by to schować? where can I hide it?- gdzieście wczoraj były? where were you yesterday?- gdzie on nie był! w Indiach, Australii… he’s been everywhere – India, Australia…- nie pamiętam, gdzie położyłem tę książkę I don’t remember where I put that book- a gdzie kot? (and) where’s the cat?2. (względny) where- miasto, gdzie spędził dzieciństwo the town where he spent his childhood- miejsce, gdzie ścieżka rozwidla się the point a. place where the path forks- zgłosił się na posterunek, gdzie natychmiast został aresztowany he went to the police station, where he was immediately arrested- kryli się, gdzie kto mógł they hid wherever they could- zostań tam, gdzie jest sucho stay there, where it’s dry- tam, gdzie teraz mieszkam where I live now- spotkajmy się tam, gdzie zawsze let’s meet at the usual place- tam, gdzie będzie to uzasadnione where(ver) it’s appropriate a. justified- pojedźmy gdzieś, gdzie nie ma ludzi let’s go somewhere where there are no people- gdzie tylko człowiek pójdzie a. gdzie by człowiek nie poszedł, wszędzie tłumy wherever one goes, there are always crowds of people- siadajcie, gdzie chcecie sit wherever you like- wszędzie, gdzie spojrzał wherever he looked- sytuacje, gdzie może dojść do naruszenia praw człowieka situations that could lead to human rights violations3. (nieokreślony) somewhere; someplace US pot.; (w pytaniu) anywhere; (w przeczeniu) nowhere- pojedźmy gdzie na weekend pot. let’s go somewhere for the weekend- masz gdzie spać? do you have anywhere a. somewhere to sleep?- nie mam gdzie się podziać z pracą I have no space where I can work (properly)- czy jest tam gdzie zaparkować samochód? is there anywhere to park the car there?Ⅱ part. gdzie mi tam do żartów? how could I joke about it?- gdzie mi staremu do żeniaczki? (będzie trudno) where’s an old man like me going to get married? pot.; (nie chcę) what would an old man like me want with marriage?- gdzie mi do niego? I’m not a patch on him pot.■ gdzie indziej elsewhere, somewhere else- gdzie spojrzeć… wherever you look a. one looks…- gdzie tam! pot. what are you talking about!- mało a. rzadko gdzie hardly anywhere- mało a. rzadko gdzie zachowały się stare drewniane kaplice the old wooden chapels have hardly survived anywhere- gdzie Rzym, gdzie Krym they’re two entirely different things* * *1. pron( w zdaniach pytających) wheregdzie ona jest? — where is she?, ( w zdaniach podrzędnych) where
nie wiem, gdzie ona jest — I don't know where she is, ( w zdaniach względnych) where
wszedł do pokoju, gdzie stał duży stół — he entered the room where there was a big table
2. partnie miał gdzie spać — he didn't have anywhere to sleep, he had nowhere to sleep
( w znaczeniu wzmacniającym) howgdzie tam! — pot nothing of the kind!
* * *adv. i pron.indecl.1. ( zaimek pytajny i względny) where; gdzie jest twój samochód? where's your car?; zaparkuję tam, gdzie znajdę wolne miejsce I'll park where I find a space; gdzie Rzym, gdzie Krym! (as like as) chalk and cheese.2. gdzie jak gdzie of all places, never mind other places; gdzie jak gdzie, ale w tym pokoju musi być porządek never mind other rooms, we have to keep this one tidy.3. pot. (= dokąd) where; gdzie idziesz? where are you going?5. ( także gdzie tylko) (= wszędzie, gdzie...) wherever; gdzie spojrzysz, wszędzie dookoła widać drzewa wherever you look there are trees all about.6. przest. l. pot. w pytaniach = gdzieś; nie widzieliście gdzie mojego pióra? haven't you seen my pen somewhere?particle( wyraża rezygnację) gdzie mi (tam) myśleć o wakacjach how can I think of the holidays; gdzie mi się (tam) równać z tobą how can I compete with you; gdzie tam! ciągle nic nie wiem sure enough, I still don't know anything.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gdzie
-
16 sobie
Ⅰ pron. ⇒ się Ⅱ part. zwykły sobie człowiek quite an ordinary man- pobiegajcie sobie po podwórzu go and have a run around outside- posiedzimy, pogadamy sobie we’ll sit down and have a chat (together)- idę sobie ulicą, a tu nagle… I was calmly walking down the street when all of a sudden…- podjadłeś sobie? have you had enough (to eat)?- chyba sobie żartujesz you’re joking of course, you must be joking- co ty sobie właściwie myślisz? who do you think you are exactly?- dawno, dawno temu był sobie król once upon a time there was a king* * *pron( sobie samemu) oneself; ( sobie nawzajem) each other, one anotherczego Pan sobie życzy? — what would you like, sir?
mieć coś na sobie — to wear sth, to have sth on
przypomnieć ( perf) sobie — to remember
tak sobie — pot so-so (pot)
taki sobie — pot so-so (pot)
* * *adv.( przy przymiotnikach) quite; ( przy czasownikach) just; był sobie zwykłym, przeciętnym człowiekiem he was just a usual, average man; podjadł sobie jak nigdy he's had the feed of his life, he's had his biggest feed ever; szedł sobie ulicą he was quitely walking down the street; dawno, dawno temu był sobie król once upon a time there was a king; czy Adam już sobie poszedł? is Adam gone yet?; co ty sobie myślisz? who do you think you are?, what the hell were you thinking?; idź sobie! go away!; ręce przy sobie! hands off!; żartujesz sobie! you must be joking!; ach, róbcie sobie, co chcecie oh, just do whatever you want l. please; taki sobie so-so; dobry sobie l. dobre sobie iron. yeah, whatever; niczego sobie quite all right; - Co robisz? – Ot tak sobie siedzę i myślę – What are you doing? – Just sitting and thinking.pron.zob. siebie.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sobie
-
17 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
18 zgoła
adv. książk. 1. (zupełnie) [niemożliwe, nieuzasadniony] completely, quite- dojść do zgoła odmiennych wniosków to come to completely a. quite different conclusions- sprawa wygląda zgoła inaczej the matter looks quite a. altogether different- to coś zgoła innego that’s something quite different- to zgoła nie ten sam człowiek he’s a completely changed man- żenić się zgoła nie miał zamiaru he had absolutely no intention of getting married- o golfie wiem niewiele lub zgoła nic I know little or (even) nothing at all about golf- nie powiedział zgoła nic he said nothing whatsoever, didn’t say anything at all2. (wręcz) simply; (naprawdę) really- zachowywał spokój w najtrudniejszych zgoła sytuacjach he kept calm even in the most difficult situations* * *adv.lit. quite, completely.particle( z przeczeniem) at all; nie powiedział nic zgoła he didn't say anything at all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zgoła
-
19 wychodzić
(z domu, pokoju, wojska) to leave; ( spędzać czas poza domem) to go out; (o zdjęciach, słońcu, publikacji, włosach) to come out; ( o planach) to work (out); (o żyłach, bieliźnie) to showwychodzić (z pokoju) — ( patrząc od wewnątrz) to go out (of the room), to leave (the room); ( patrząc od zewnątrz) to come out (of the room)
wychodzić z opresji, długów — to get out of trouble/debt
wychodzić na zachód/na morze — to look west/(out) onto the sea
wychodzić z użycia/mody — to go out of use/fashion
wychodzić od kogoś — (o propozycji, inicjatywie) to originate with sb
wychodzić na idiotę — pot to be made to look like an idiot
wychodzić z siebie lub ze skóry — (pot: starać się) to bend lub lean over backwards (pot)
wyjść z siebie — (pot: stracić panowanie) to be beside o.s.
wychodzi na to, że... — it looks like...
* * *ipf.1. (= opuszczać jakieś miejsce) go out, come out; ( z domu) leave (home), go out; wychodzić po zakupy go shopping; wychodzić na spacer go for a walk; wychodzić naprzeciw kogoś meet sb half-way; wyjść kuchennymi drzwiami go out backstairs; wyjść na pierwsze miejsce go into the lead; wychodzić z roli pot. go out of role; wyjść na wolność be released, regain one's liberty; nie mogę wyjść z podziwu I'm lost of admiration; wyszedłem już z wprawy I'm out of practice, I'm a bit rusty; wyjść z obiegu go out of use l. circulation, fall into disuse; wychodzić z założenia, że... assume that...; wyjść za mąż get married, marry; wyjść z siebie pot. be beside o.s., blow one's top l. stack; nie może mi to wyjść z głowy I can't get it out of my head.3. (= występować skądś) leave.4. (= wydostawać się z trudnej sytuacji) free o.s., extricate o.s.; wychodzić z kłopotów free o.s. from difficulties; wychodzić z długów get out of debt; wyjść z wypadku cało get out of the accident unscathed, make it through the accident; wychodzić z czegoś zwycięsko come off victorious, come out top dog; wychodzić z czegoś z honorem come out of sth without loss of face; wychodzić z czegoś bez straty suffer no loss, come off well; wychodzić z czegoś bez skazy get off l. go unblemished; wychodzić z czegoś bez szwanku go l. get off scot-free; wychodzić z czegoś obronną ręką get the upper hand in sth, come off well in sth; dobrze na tym wyszedł he was all the better for it; wyjść na czysto l. na swoje break even; wyjść na czymś jak Zabłocki na mydle bring one's hogs l. pigs to a bad market.5. (= brać początek) descent, spring, start; propozycja wyszła od prezesa the suggestion came from the president.6. (= dawać się zauważyć) get out, come out; oczy wychodzą komuś na wierzch sb's eyes are popping; wyszło na jaw it came to light, it came out into the open; łakomstwo wyjdzie ci bokiem you'll be fed up with your greediness; wyszło szydło z worka he has shown the cloven foot.7. (= być ogłoszonym) come out; wyszedł rozkaz/zakaz the command/prohibition came out; wyszło rozporządzenie the ordinance came out.8. (= być wydrukowanym) issue from the press, come out; w jakim nakładzie wyszła ta książka what was print run of this book; tygodnik wychodzi co środa the weekly comes out every Wednesday; powieść wyszła spod pras drukarskich the novel came off the printing-press.9. (= być uformowanym) grow, turn out; wyjść na człowieka turn out a successful man; wyjść na idiotę make a fool of o.s.; źle wychodzę na zdjęciach I come out badly on photographs.10. (= być zrealizowanym) work out; nie wyszło it didn't work out; nie chce mi wyjść to zadanie I can't do this task, I can't solve this problem.11. pot. (= być na wyczerpaniu) run out, run short; wyszedł nam chleb we ran out l. short of bread.12. pot. (= dawać jakiś rezultat) yield a result; na jedno wychodzi it's all the same; niech wyjdzie mu to na zdrowie let it be all the better for him; wychodzi na to, że... it turns out that...13. ( o włosach) (= wypadać) fall out.15. tylko ipf. (= być skierowanym) face, look; okna wychodzą na zachód the windows face the west.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wychodzić
-
20 chleb
m 1. bread U; (bochenek) loaf- świeży/czerstwy chleb fresh/stale bread- bochenek chleba a loaf (of bread)- kromka/pajda chleba a slice/thick slice of bread- kup dwa chleby buy two loaves- skórka (od) chleba the crust- piętka a. przylepka chleba the (end) crust a. heel (of a loaf)- chleb z miodem bread and honey- smarować chleb masłem to butter some bread2. sgt przen. (utrzymanie) bread and butter, livelihood C/U- robić coś dla chleba to do something for money- zarabiać/pracować na chleb to work for one’s living, to earn one’s daily bread- być a. żyć na czyimś/własnym chlebie to live off sb else’s/one’s earnings- wyjechał z kraju za chlebem he left the country to work abroad- odbierać komuś chleb to take the bread out of sb’s mouth3. sgt przen. (praca zarobkowa) work, job- dziennikarski chleb the work of a journalist- nauczycielski chleb the job of teaching4. sgt (zboże) corn- □ biały chleb white bread- chleb pszenny wheat bread- chleb razowy wholemeal bread- chleb chrupki crispbread, diet bread- czarny chleb black bread- chleb żytni rye bread■ chleba i igrzysk bread and circuses- chleb powszedni (jedzenie) one’s daily bread; (środki do życia) one’s daily bread, bread and butter; (codzienna rzecz) quite a normal thing, nothing unusual- lekki chleb (lekka praca) easy money, money for jam a. old rope pot.; euf. (prostytuowanie się) prostitution- łaskawy a. gotowy chleb living on sb’s charity- być u kogoś na łaskawym chlebie to live on sb’s charity- suchy chleb dry bread; przen. a diet of bread and water- ciężki a. trudny kawałek chleba a hard way to earn a living- łamanie chleba Relig. the breaking of bread- łamać z kimś chleb to break bread with sb daw., to be on close terms with sb- być potrzebnym jak chleb to be as vital as the air we breathe- chodzić po proszonym chlebie to lead the life of a beggar; to beg one’s bread daw.- darmo jeść czyjś chleb to live off sb- pójść na swój chleb to start earning one’s own living- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water- chleb go/ich bodzie riches make him/them proud- z niejednego pieca chleb jadł he’s seen quite a few things (in his time); he’s knocked around (the world) a bit pot.- czapką, chlebem i solą ludzie ludzi niewolą przysł. kindness wins hearts- głodnemu chleb na myśli przysł. well, we all know what’s on your mind a. what you’re thinking- kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem przysł. to turn the other cheek, to answer a. meet insult with kindness- nie samym chlebem żyje człowiek Bibl. man does not live a. one cannot live by bread alone- z tej mąki chleba nie będzie przysł. nothing (good) will come of it* * ** * *miGen. -a ( pieczywo) bread; chleb biały white bread; chleb ciemny l. czarny brown bread; chleb pszenny wheat bread; chleb razowy wholewheat bread; chleb żytni rye bread; czerstwy chleb stale bread; świeży chleb fresh bread; wiejski chleb Br. cob, cobloaf; bochenek chleba loaf of bread; chleb z masłem bread and butter; chleb z szynką bread and ham; kromka chleba slice of bread; skórka od chleba crust; suchy chleb dry bread; chleb powszedni daily bread; lekki chleb easy living; łaskawy chleb charity; rozczyniać l. miesić chleb knead bread; piec chleb bake bread; Chleb Pański l. Eucharystyczny rel. the Eucharist, the Host; chleb i wino rel. bread and wine; łamanie chleba rel. fraction, breaking of the bread; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj Bibl. give us our daily bread; chleb świętojański bot. ( drzewo) carob ( Caretonia siliqua); ( strąk) carob; Br. t. Saint John's bread; to dla mnie chleb z masłem it's a piece of cake for me; zwykły zjadacz chleba an average mortal; z niejednego pieca chleb jadał he's seen life; żyć o chlebie i wodzie subsist on bread and water; dzielić się z kimś ostatnim kawałkiem chleba share one's last crust with sb; pracować (ciężko) na chleb work hard for one's bread and cheese; robić coś dla chleba do sth to earn a living; odebrać komuś chleb l. pozbawić kogoś chleba take the bread out of sb's mouth; być bez chleba be jobless; wędrować za chlebem seek livelihood; być na cudzym chlebie live on sb's charity; ciężki kawałek chleba hard bread; zarabiać na kawałek chleba earn one's daily bread; chodzić po proszonym chlebie be a beggar; nie jem chleba za darmo I earn my living; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; z tej mąki chleba nie będzie it's no use; przyjąć kogoś chlebem i solą greet sb with bread and salt ( according to an old Polish tradition); głodnemu chleb na myśli the tongue always l. ever turns to the aching tooth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chleb
См. также в других словарях:
Wrap Your Love All Around Your Man (album) — Infobox Album Name = Wrap Your Love All Around Your Man Type = Album Artist = Lynn Anderson Released = 1977 Recorded = 1976 Genre = Country Pop Length = Label = Columbia Records Producer = Glenn Sutton Reviews = Last album = All the King s Horses … Wikipedia
Wrap Your Love All Around Your Man — Infobox Single Name = Wrap Your Love All Around Your Man Artist = Lynn Anderson from Album = Wrap Your Love All Around Your Man B side = I Couldn t Be Lonely (Even If I Wanted To) Released = 1977 Format = 45 rpm Recorded = 1976 Genre = Country… … Wikipedia
All-Star Final Vote — 2007 National League All Star Final Vote winner Chris Young warming up in the Wrigley Field bullpen with a four seam fastball Awarded for … Wikipedia
All Star Comics — es un comic book de los años 40 de All American Publications, una de las compañías que luego se fusionó con National Periodical Publications para formar a la actual DC Comics. Con la excepción de los primeros dos números, All Star Comics contaba… … Wikipedia Español
Man's Fate (unfinished film) — Man s Fate was a 1969 unfinished film directed by Fred Zinnemann and produced by Metro Goldwyn Mayer (MGM). Contents 1 Pre production 2 Cancellation 3 Aftermath 4 References … Wikipedia
All's Lost by Lust — is a Jacobean tragedy by William Rowley. A tragedy of remarkable frankness and effectiveness, [Schelling, p. 139.] crude and fierce, [Gosse, p. 130.] it was written between 1618 and 1620.PublicationThe play was first published in 1633 (seven… … Wikipedia
Man-Thing — For the film, see Man Thing (film). Man Thing Man Thing #1 (Jan. 1974). Cover art by Frank Brunner. Publication information … Wikipedia
Man in Black (Lost) — The Man in Black The Man in Black as portrayed by Titus Welliver (top) and Terry O Quinn (bottom), and as the smoke monster (middle) First appearance Pilot, Part 1 … Wikipedia
man — n 1. adult male, husband, Inf. common law husband, Inf. lover; chap, fellow, Sl. gazabo; beau, blade, sir, squire, sahib, hidalgo, don; Mister, Mr., Sp.Sefior, Fr.Monsieur, Port.Senhor, Ger.Herr. 2.Homo sapiens, human beings, the human race,… … A Note on the Style of the synonym finder
man — man1 manless, adj. manlessly, adv. manlessness, n. manness, n. /man/, n., pl. men, v., manned, manning, interj. n. 1. an adult male person, as distinguished from a … Universalium
man — [[t]mæ̱n[/t]] ♦ men, mans, manning, manned 1) N COUNT A man is an adult male human being. He had not expected the young man to reappear before evening... I have always regarded him as a man of integrity. ...the thousands of men, women and… … English dictionary